057 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 29 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
تفھيم القرآن
مُترجم: سيد ابوالاعليٰ مودودي
سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 1
الله جي ئي پاڪائي بيان ڪئي آهي هر ان شيءِ، جيڪا آسمانن توڙي زمين ۾ آهي ۽ اهوئي زبردست داناءُ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديلَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ يُـحْيٖ وَيُمِيْتُ ۚ وَهُوَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 2
اهوئي آسمانن ۽ زمين جي بادشاهيءَ جو مالڪ آهي، اهوئي جيئاري ٿو ۽ اهوئي ماري ٿو ۽ هن کي سڀ ڪا طاقت آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديهُوَ الْاَوَّلُ وَالْاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ ۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمٌ 3
اهوئي اول به آهي ته آخر به، کليل به آهي ته ڍڪيل به، هن کي هر شيءِ جو علم آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديهُوَ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِـتَّةِ اَيَّامٍ ثُـمَّ اسْـتَوٰى عَلَي الْعَرْشِ ۭ يَعْلَمُ مَا يَـلِجُ فِي الْاَرْضِ وَمَا يَخْــرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاۗءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيْهَا ۭ وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ 4
انهيءَ ئي آسمانن ۽ زمين کي ڇهن ڏينهن ۾ پيدا ڪيو ۽ پوءِ عرش تي جلوو فرمايائين، اهوئي ڄاڻي ٿو، جيڪي زمين ۾ وڃي ٿو ۽ جيڪي ان مان نڪري ٿو ۽ جيڪي آسمان مان لهي ٿو ۽ جيڪي ان ۾ چڙهي ٿو. هو توهان سان گڏ آهي جتي به توهان هجو، جيڪي ڪجهه به توهان ڪريو ٿا هو ان کي ڏسي پسي ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديلَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 5
اهوئي آسمانن ۽ زمين جي بادشاهيءَ جو مالڪ آهي ۽ سمورا معاملا فيصلي لاءِ ڏانهس ئي موٽايا وڃن ٿا
— سيد ابوالاعليٰ مودودييُوْلِجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُوْلِجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۭ وَهُوَ عَلِيْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ 6
اهوئي رات کي ڏينهن ۾ ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو ۽ اهوئي دلين جا ڳجهه به ڄاڻي ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودودياٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَاَنْفِقُوْا مِـمَّا جَعَلَكُمْ مُّسْتَخْلَفِيْنَ فِيْهِ ۭ فَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مِنْكُمْ وَاَنْفَقُوْا لَهُمْ اَجْرٌ كَبِيْرٌ 7
ايمان آڻيو الله ۽ سندس رسول تي ۽ خرچ ڪريو انهن شين مان، جن تي هن توهان کي نائب بڻايو آهي. جيڪي توهان مان ايمان آڻيندا ۽ مال خرچ ڪندا، انهن لاءِ وڏو اجر آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ ۚ وَالرَّسُوْلُ يَدْعُوْكُمْ لِتُؤْمِنُوْا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ اَخَذَ مِيْثَاقَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ 8
توهان کي ڇا ٿيو آهي جو الله تي ايمان نٿا آڻيو، حالانڪه رسول توهان کي سڏي ٿو ته پنهنجي رب تي ايمان آڻيو ۽ هو توهان کان پڪو وعدو وٺي چڪو آهي، جيڪڏهن توهان سچ پچ مڃيندڙ آهيو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديهُوَ الَّذِيْ يُنَزِّلُ عَلٰي عَبْدِهٖٓ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ لِّيُخْرِجَكُمْ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ ۭ وَاِنَّ اللّٰهَ بِكُمْ لَرَءُوْفٌ رَّحِيْمٌ 9
اهو الله ئي ته آهي، جيڪو پنهنجي ٻانهي تي چٽيون آيتون نازل ڪري ٿو تانته توهان کي اونداهين مان ڪڍي روشنيءَ ۾ آڻي ۽ حقيقت اها آهي ته الله توهان تي ڏاڍو شفيق ۽ مهربان آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمَا لَكُمْ اَلَّا تُنْفِقُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَلِلّٰهِ مِيْرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ لَا يَسْتَوِيْ مِنْكُمْ مَّنْ اَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقٰتَلَ ۭ اُولٰۗىِٕكَ اَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِيْنَ اَنْفَقُوْا مِنْۢ بَعْدُ وَقٰتَلُوْا ۭ وَكُلًّا وَّعَدَ اللّٰهُ الْحُسْنٰى ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ ۧ10
پوءِ ڀلا ڇو نٿا الله جي راهه ۾ خرچ ڪريو، حالانڪه آسمانن ۽ زمين جي ميراث آهي ئي الله جي، توهان مان جيڪي فتح کان پوءِ خرچ ڪندا ۽ جهاد ڪندا، سي انهن ماڻهن جي برابر نه ٿا ٿي سگهن، جن فتح کان اڳي خرچ ڪيو ۽ جهاد ڪيو آهي، انهن جو درجو پوءِ خرچ ڪرڻ وارن ۽ جهاد ڪرڻ وارن کان گهڻو مٿانهون آهي، جيتوڻيڪ الله ٻنهي سان سهڻا وعدا ڪيا آهن. جيڪي به توهان ڪريو ٿا الله ان کي ڄاڻي ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديمَنْ ذَا الَّذِيْ يُقْرِضُ اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضٰعِفَهٗ لَهٗ وَلَهٗ ٓ اَجْرٌ كَرِيْمٌ ۚ11
ڪير آهي جيڪو الله کي قرض ڏئي، سهڻو قرض؟ تانته هو تمام گهڻو وڌائي موٽائي ڏئيس ۽ ان لاءِ تمام ڀلو اجر آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ يَسْعٰى نُوْرُهُمْ بَيْنَ اَيْدِيْهِمْ وَبِاَيْمَانِهِمْ بُشْرٰىكُمُ الْيَوْمَ جَنّٰتٌ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيْمُ ۚ12
(اي نبي) انهيءَ ڏينهن تون مؤمنن ۽ مؤمنياڻين کي ڏسندين ته سندن نور سندن اڳيان ۽ سندن ساڄن پاسن کان ڊوڙي رهيو هوندو (۽ چيو ويندن ته) "اڄ خوشخبري آهي توهان لاءِ ". جنتون، جن جي هيٺان پيون نهرون وهنديون، جن ۾ هو سدائين رهندا. اهائي وڏي ڪاميابي آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييَوْمَ يَقُوْلُ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالْمُنٰفِقٰتُ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوا انْظُرُوْنَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُّوْرِكُمْ ۚ قِيْلَ ارْجِعُوْا وَرَاۗءَكُمْ فَالْتَمِسُوْا نُوْرًا ۭ فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُوْرٍ لَّهٗ بَابٌ ۭ بَاطِنُهٗ فِيْهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهٗ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ ۭ13
انهيءَ ڏينهن منافق مردن ۽ عورتن جي حالت اها هوندي جو هو ايمان وارن کي چوندا ته ترسو، ته جيئن اسان توهان جي نور مان ڪجهه سوجهرو حاصل ڪريون".پر چيو ويندن ته "موٽو پوئتي، پنهنجو نور وڃي ڪنهن ٻئي هنڌ ڳوليو". پوءِ سندن وچ ۾ هڪڙي ڀت اوٽ ڪئي ويندي، جنهن ۾ هڪ در هوندو. در جي اندران رحمت هوندي ۽ ٻاهران عذاب
— سيد ابوالاعليٰ مودودييُنَادُوْنَهُمْ اَلَمْ نَكُنْ مَّعَكُمْ ۭ قَالُوْا بَلٰى وَلٰكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ اَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْاَمَانِيُّ حَتّٰى جَاۗءَ اَمْرُ اللّٰهِ وَغَرَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 14
اهي مؤمنن کي سڏي چوندا: "ڇا اسان توهان سان گڏ نه هئاسون؟" مؤمن جواب ڏيندن ته "هائو، پر پوءِ توهان پنهنجو پاڻ ئي پاڻ کي فتني ۾ وڌو ۽ موقعي جي تاڙ واريءَ ٻڏ تر ۾ رهيا ۽ اجايون سڌون توهان کي دوکو ڏينديون رهيون، تان جو الله جو فيصلو اچي ويو ۽ آخر تائين اهو وڏو دوکيباز (شيطان) توهان کي الله بابت دوکو ڏيندو رهيو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديفَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَّلَا مِنَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا ۭ مَاْوٰىكُمُ النَّارُ ۭ هِىَ مَوْلٰىكُمْ ۭ وَبِئْسَ الْمَصِيْرُ 15
تنهنڪري اڄ نڪي توهان کان ڪو فديو ورتو ويندو ۽ نه انهن کان جن کليو کلايو ڪفر ڪيو هو، توهان جو ٺڪاڻو جهنم آهي، اهوئي توهان جي سار سنڀال لهڻ وارو آهي ۽ اهو ڏاڍو بڇڙو ماڳ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياَلَمْ يَاْنِ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنْ تَخْشَعَ قُلُوْبُهُمْ لِذِكْرِ اللّٰهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ ۙ وَلَا يَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْاَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوْبُهُمْ ۭ وَكَثِيْرٌ مِّنْهُمْ فٰسِقُوْنَ 16
ڀلا ايمان آڻڻ وارن لاءِ اڃان اهو وقت نه آيو آهي ڇا جو انهن جون دليون الله جي ذڪر سان نرم ٿي پون ۽ سندس نازل ڪيل حق (قرآن) جي آڏو نمي پون ۽ انهن ماڻهن وانگر نه ٿي پون، جن کي هن کان اڳ ڪتاب ڏنو ويو هو، پوءِ گهڻو وقت مٿن ائين گذريو ته سندن دليون سخت ٿي ويون ۽ اڄ ڪلهه انهن مان گهڻا نافرمان بڻيل آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ يُـحْيِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْاٰيٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ 17
ڄاڻي ڇڏيو ته الله زمين کي سندس موت کان پوءِ وري جيئاريندو آهي. اسان نشانيون توهان کي کولي چٽيون ڪري ڏيکاري ڇڏيون آهن ته مــَـن توهان ڪو عقل هلايو
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنَّ الْمُصَّدِّقِيْنَ وَالْمُصَّدِّقٰتِ وَاَقْرَضُوا اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا يُّضٰعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ اَجْرٌ كَرِيْمٌ 18
مردن توڙي عورتن مان جيڪي ماڻهو خير خيراتون ڏيندڙ آهن ۽ جن الله کي سهڻو قرض ڏنو آهي، انهن کي بيشڪ تمام وڌائي ڪري ڏنو ويندو ۽ انهن لاءِ نهايت ڀلو اجر به آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖٓ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الصِّدِّيْقُوْنَ ڰ وَالشُّهَدَاۗءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۭ لَهُمْ اَجْرُهُمْ وَنُوْرُهُمْ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَكَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَآ اُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ الْـجَحِيْمِ ۧ19
۽ جن ماڻهن الله ۽ سندس رسولن تي ايمان آندو آهي، اهي ئي پنهنجي رب جي نظر ۾ سچيءَ دل سان مڃيندڙ آهن ۽ ان جو عملي ثبوت پيش ڪندڙ آهن، انهن لاءِ سندن اجر ۽ سندن نور آهي ۽ جن ماڻهن ڪفر ڪيو آهي ۽ اسان جي آيتن کي ڪوڙو سڏيو آهي، اهي دوزخي آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِعْلَمُوْٓا اَنَّـمَا الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَّلَهْوٌ وَّزِيْنَةٌ وَّتَفَاخُرٌۢ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْاَمْوَالِ وَالْاَوْلَادِ ۭ كَمَثَلِ غَيْثٍ اَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهٗ ثُـمَّ يَهِيْجُ فَتَرٰىهُ مُصْفَرًّا ثُـمَّ يَكُوْنُ حُطَامًا ۭ وَفِي الْاٰخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۙ وَّمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرِضْوَانٌ ۭ وَمَا الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَآ اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُوْرِ 20
ڄاڻي ڇڏيو ته هيءَ دنيا واري زندگي ته ان کانسواءِ ٻيو ڪجهه به نه آهي ته بس رڳو هڪڙو کيل ۽ تماشو ۽ ظاهري ڏيک ويک ۽ توهان جو پاڻ ۾ هڪ ٻئي جي ڀيٽ ۾ پاڻ پڏائڻ ۽ مال ۽ اولاد ۾ هڪ ٻئي سان ريس پڄائڻ. ان جو مثال ائين آهي، جيئن ڪو مـِـينهن وسيو ته ان وسيلي زمين مان ڦـٽندڙ شين کي ڏسي هارين خوشيون ڪيون، پوءِ اها پوک سڪي وئي ۽ تون ڏسين پيو ته پيلي ٿي وئي ۽ پوءِ ڪــَـکَ ۽ بــُـهه ٿي وئي. ان جي ابتڙ آخرت اهو هنڌ آهي جنهن ۾ سخت عذاب آهي ته الله جي بخشش ۽ راضپو به آهي. دنيا واري زندگي ته رڳو اکين جو ڍؤ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودي